Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2014

Σύννεφα πολέμου με οσμή από… υδρογονάνθρακες

sinnefa_4Του Γιάννη Χρυσοβέργη, δημοσιογράφου (*): Στη διάρκεια των τελευταίων δυο ετών οι ελληνοτουρκικές σχέσεις κατρακύλησαν στην προ του καλοκαιριού του 1999 κατάσταση. Το ενδεχόμενο ενός «θερμού επεισοδίου» γίνεται ολοένα μεγαλύτερο κι ο κίνδυνος να κακοφορμίσει και να εξελιχτεί σε πόλεμο διόλου αμελητέος. Η ελληνική κι η κυπριακή κυβέρνηση εισπράττουν τα επίχειρα της υπερτίμησης του «όπλου με τους υδρογονάνθρακες» και των μύθων με τους οποίους βαυκαλιζόμαστε, δεκαετίες τώρα, Έλληνες κι Ελληνοκύπριοι

Στο χθεσινό φύλλο της εφημερίδας FINANCIAL TIMES  δημοσιεύεται ένα ενδιαφέρον άρθρο, στο οποίο διατυπώνεται η εκτίμηση πως στην Ανατολική Μεσόγειο τείνει να διαμορφωθεί μια αντιτουρκική συμμαχία, με στόχο, σε πρώτη φάση, τον αποκλεισμό της Τουρκίας από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία δυο χρόνια, τόσο η κυβέρνηση Σαμαρά, όσο και οι κυβερνήσεις Χριστόφια – Αναστασιάδη δεν έκρυψαν ούτε στιγμή την πρόθεσή τους, μέσω της προσέγγισης με το Ισραήλ, σε πρώτη φάση, και με την Αίγυπτο, μετά την πραξικοπηματική ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου της χώρας από το Στρατό, στη συνέχεια, για αποκλεισμό της Τουρκίας από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων.
Η μεν κυβέρνηση Σαμαρά είδε σε αυτή τη στρατηγική  την ευκαιρία μιας ρεβάνς για την άτακτη ανάκρουση πρύμνας και την εγκατάλειψη σε μια νύχτα του «εθνικοπατριωτικού σχεδίου» για ανακήρυξη ΑΟΖ – χωρίς την παραμικρή προηγούμενη διαβούλευση με την Τουρκία – στο Αιγαίο, το Μάρτιο του 2013, όταν ο υφυπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ ενημέρωσε τον Αλέξη Τσίπρα ότι τέτοια ενέργεια θα προκαλούσε «τη βίαιη αντίδραση της Τουρκίας».
Οι δε κυβερνήσεις των ΧριστόφιαΑναστασιάδη είδαν σε αυτή τη στρατηγική τη χρυσή ευκαιρία να επιβάλουν στην Τουρκία μια λύση του Κυπριακού κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των Ελληνοκυπρίων.
Κινούμενοι Έλληνες και Ελληνοκύπριοι σε αυτή την κατεύθυνση αγνόησαν προκλητικά, τόσο τα οικονομικά δεδομένα, όσο και τις προθέσεις της αμερικανικής διπλωματίας σχετικά με την εκμετάλλευση των επίμαχων κοιτασμάτων.
Επίσης αγνόησαν προκλητικά τις δυνατότητες αντίδρασης της Τουρκίας και το δυσμενή, πρωτίστως λόγω της χρεοκοπίας και των δυο χωρών, γι” αυτές στρατιωτικό συσχετισμό δυνάμεων καθώς, σε περίπτωση σύρραξης, το ενδεχόμενο να είναι καθηλωμένη στο έδαφος η μισή ελληνική πολεμική αεροπορία, ελλείψει καυσίμων, ανταλλακτικών και πυρομαχικών είναι παραπάνω από πιθανό.
Ως προς τα οικονομικά δεδομένα ήταν εξ αρχής σαφές ότι η οικονομικότερη μεταφορά του αερίου της ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη είναι με αγωγό στην ξηρά μέσω Τουρκίας. Και για το λόγο αυτό η προτιμότερη για τις εταιρείες που έχουν πάρει τα δικαιώματα εξόρυξης.
Αντ” αυτού η κυπριακή κυβέρνηση έδωσε προτεραιότητα στην κατασκευή σταθμού υγροποίησης στην Κύπρο, έως ότου, πριν δεκαπέντε μέρες, εκπρόσωπος της κοινοπραξίας που έχει αναλάβει τις έρευνες για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου εξήγησε, στη Λευκωσία ότι οι γνωστές ποσότητες αερίου δεν επιτρέπουν μια τόσο ακριβή επένδυση
Έκτοτε Αθήνα και Λευκωσία επιδίδονται σε ασκήσεις επί χάρτου με παρανοϊκά σενάρια, είτε για κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού από την Κύπρο στην Κρήτη και από εκεί στην ηπειρωτική Ελλάδα, είτε για κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού μέχρι την Αίγυπτο, όπου υπάρχουν μονάδες υγροποίησης αερίου.
Ως προς τις προθέσεις της αμερικανικής διπλωματίας, η δήλωση του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν, που παραθέτει το σχετικό άρθρο της FINANCIAL TIMES είναι ενδεικτική: «Εμπεριέχει (το φυσικό αέριο) την υπόσχεση για ενίσχυση της σταθερότητας και της ευημερίας, μέσα από τη συνεργασία του Ισραήλ, της Τουρκίας, της Ελλάδας, της Κύπρου και, ελπίζουμε, μια μέρα, και του Λιβάνου… επίσης έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης». 
Σε αυτό το πλαίσιο είναι σαφές πως η μόνη πιθανή πολιτική αντίδραση των ΗΠΑ – και όχι μόνο – σε μια ελληνοτουρκική κρίση, θα είναι μια πολιτική ίσων αποστάσεων. Εξ ου και η σύμπνοια προς αυτή την κατεύθυνση, του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ, του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ και, φυσικά, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 
Σε ό,τι δε αφορά στους στρατιωτικούς συσχετισμούς, η κατάσταση για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις είναι γνωστή κι ανάλογη της κατάστασης των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων το 2002, όταν χρεοκοπημένη ήταν η Τουρκία.
Υπό αυτές τις συνθήκες η προώθηση ενεργειών που μοιραία θα προκαλούσαν την έντονη αντίδραση της Τουρκίας, μηδέ των στρατιωτικών μέσων εξαιρουμένων, προσκρούει σε κάθε έννοια λογικής. 
Εκτός κι αν η ελληνική και η κυπριακή κυβέρνηση πιστεύουν ότι θα «καθαρίσουν» το Ισραήλ και η Αίγυπτος για πάρτη τους, πράγμα που, στην καλύτερη των περιπτώσεων, συνιστά αφέλεια. Διότι, μπορεί οι Αιγύπτιοι στρατοκράτες να έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με την Τουρκία, όμως η επιχειρησιακή ικανότητα των δυνάμεών τους περιορίζεται σε καθήκοντα εσωτερικής καταστολής. Όσο για το Ισραήλ, θέλει πολλή φαντασία για να πιστεύει κανείς ότι θα διαθέσει στρατιωτικές δυνάμεις σε μια ελληνοτουρκική σύγκρουση.
Τίποτα από όλα τα παραπάνω δεν ήταν άγνωστο. Όμως τόσο η ελληνική, όσο και η ελληνοκυπριακή κυβέρνηση, τα αγνόησαν επιδεικτικά, συμπεριφερόμενες ως υπερδυνάμεις. Ογκώδης άγνοια; Θηριώδης βλακεία; Ή μήπως συνδυασμός και των δυο εδραζόμενος στη βαθιά πεποίθηση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων ότι είμαστε ο περιούσιος λαός του Θεού;
Σε αυτό το πλαίσιο ο κλονισμός της υγείας του Νίκου Αναστασιάδη, – ενός πολιτικού που, παρά τα σοβαρά του λάθη στο χειρισμό του εν λόγω ζητήματος, είναι μακράν ο σοβαρότερος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας – και η προβλεπόμενη μακρά απουσία του για λόγους υγείας, δεν προοιωνίζει τίποτα το θετικό, μιας και αφήνει μοναδικό παίκτη τον Αντώνη Σαμαρά.
Ο οποίος, στη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας υπήρξε πάντα πρωταθλητής καρπαζοεισπράκτορας. Και όταν μεν πουλάει τζάμπα μαγκιά στην Τρόικα, μπορεί οι συνέπειες να είναι σοβαρές, είναι όμως ανατάξιμες. Αν όμως προκαλέσει πόλεμο, που είναι ικανός να το κάνει, μόνο και μόνο  επειδή θεωρεί εαυτόν σύγχρονο Ελευθέριο Βενιζέλο και για να παρατείνει την παραμονή του στην εξουσία, τα πράγματα γίνονται σοβαρά. Γιατί αυτή τη φορά το τίμημα δε θα είναι παραπάνω φόροι, αλλά νεκροί, πρόσφυγες και, πιθανότατα, σημαντικές εδαφικές απώλειες για την Ελλάδα (η Κυπριακή Δημοκρατία απλώς θα πάψει να υφίσταται).
Εδώ πρέπει να επισημανθεί και ο κίνδυνος η κρίση αυτή να σκάσει στα χέρια της επόμενης κυβέρνησης που, βάσει των δημοσκοπήσεων, θα έχει βασικό κορμό το ΣΥΡΙΖΑ.
Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα κληθεί να διαχειριστεί, κατά πάσα πιθανότητα ένα δύσκολο διμέτωπο αγώνα. Και ο κίνδυνος να παρασυρθεί από τις βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις περί «περιούσιου λαού του θεού» είναι υπαρκτός, ιδίως στην περίπτωση που θα έχει ως σύμμαχο τους ΑΝΕΛ (πράγμα εξόχως απευκταίο για κάθε λογικό άνθρωπο, αλλά σε αυτές τις συνθήκες όλα γίνονται πιθανά).
Το ότι σε ερώτηση επί του θέματος ο εκπρόσωπος τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρλέτης απάντησε ότι  «απόλυτη προτεραιότητα είναι η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης» είναι ενθαρρυντικό. Αλλά δε προσφέρεται και για βεβαιότητες, στους επόμενους πολύ ρευστούς μήνες.
(*): Από ataktoslogos.

Δεν υπάρχουν σχόλια: